Prawidłowo działająca wentylacja zapewnia komfort przebywania w mieszkaniach, ale także bezpieczeństwo użytkowników. Regularna wymiana powietrza sprawia, że nie gromadzi się w nich dwutlenek węgla oraz wilgoć. Oba składniki mają negatywny wpływ na zdrowie. Nadmierne nagromadzenie CO2 może powodować bóle głowy, nudności, a w skrajnych przypadkach nawet śmierć. Wilgoć utrzymująca się przez dłuższy czas sprzyja rozwijaniu się różnego rodzaju grzybów i pleśni, które wywołują alergie, mogą być także rakotwórcze. To dlatego przepisy budowlane określające parametry urządzeń wentylacyjnych i wymiany powietrza uwzględniają przede wszystkim bezpieczeństwo.

Przepisy prawne

Wentylacje w budynkach mieszkalnych muszą być wykonane zgodnie z normą PN-83/B-03430 Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej – Wymagania oraz ze zmianami wprowadzonymi w 2000 r. Normy dokładnie regulują jakie parametry wymiany powietrza musi spełniać, by zapewnić prawidłową wymianę powietrza, przyjazny mikroklimat, redukować wilgoć.

Zgodnie z przepisami prawnymi ilość wymienianego powietrza uzależniona jest od przeznaczenia pomieszczenia i zainstalowanych w nim urządzeń:

  • pokoje – 30 m3/h,
  • toalety – 30 m3/h,
  • łazienka – 30 m3/h,
  • kuchnia z kuchenką elektryczną – 50 m3/h,
  • kuchnia z kuchenką gazową – 70 m3/h,
  • pomieszczenia pomocnicze bez okien i przedsionki – 30 m3/h.

Projekt wentylacji stanowi integralną część projektu architektoniczno-budowlanego i to już na tym etapie najlepiej wybrać rodzaj wymiany powietrza w domu, by uniknąć późniejszych przeróbek i dodatkowych kosztów. Tego typu projekty wykonuje m.in. Pracownia Słoneczne Domy.

Rodzaje wentylacji

Wentylacją tradycyjną jest naturalna wymiana powietrza, ale postęp technologiczny pozwolił na na wprowadzenie nowych rozwiązań, czyli wentylacji mechanicznej i rekuperatora.

Wentylacja naturalna

Wykorzystuje właściwości fizyczne powietrza. Powietrze ciepłe, ogrzane przez oddychanie, gotowanie, używanie urządzeń elektrycznych jest lżejsze i zgodnie z zasadami grawitacji unosi się do góry. To z tego względu nazywana jest także grawitacyjną.

Mechanizm jej działania jest stosunkowo prosty. Powietrze zanieczyszczone dwutlenkiem węgla przez kratki wypychane jest do przewodów i wydalane jest na zewnątrz budynku.

Warunkiem sprawnego działania systemu grawitacyjnego jest stały dopływ świeżego powietrza. Najczęściej jest on naturalny poprzez nieszczelność okien i drzwi wejściowych lub specjalnie zamontowane nawiewniki.

Wiele osób nie wie jakie są zasady działania wentylacji naturalnej i dokładnie uszczelnia okna, zatyka kratki, by uniknąć straty ciepła. Efektem takich działań jest nadmierne stężenie dwutlenku węgla w pomieszczeniach, zaparowane okna, wilgoć na ścianach. Nie ulega kwestii, że wpływają one negatywnie na samopoczucie mieszkańców, ale także na stan budynku. Nieodprowadzana wilgoć powoduje odbarwienia farb, wykwity pleśni, grzyba i odpadanie tynku.

Wadą tego rodzaju wymiany powietrza w pomieszczeniach jest jej uzależnienie od warunków atmosferycznych. Niskie różnice temperatur między pomieszczeniami wewnętrznymi i temperaturą zewnętrzną nie gwarantują całkowitej wymiany powietrza.

wentylacja

Wentylacja mechaniczna

Grawitacyjna wymiana powietrza nie sprawdza się w pomieszczeniach szczelnych. W obawie przed zbyt dużymi stratami ciepła budujemy domy coraz bardziej szczelne. Idealnie dopasowane okna, drzwi, eliminacja mostków termicznych, to wszystko podnosi temperaturę wewnątrz budynku, ale ogranicza wymianę powietrza. Musi być w nich stosowany system mechaniczny, który ją wymusza.

Nie wymaga ona budowania specjalnych przewodów wentylacyjnych, ruch powietrza następuje w wyniku pracy wentylatora, który za pomocą kanałów wywiewnych odprowadza zużyte powietrze. Równocześnie jednak zapewnia dostarczanie powietrza zewnętrznego poprzez kanały nawiewne lub zamontowane nawiewniki. Dla prawidłowego działania wentylacji mechanicznej muszą być zamontowane kratki nawiewne i wywiewne. Ogromną jej zaletą jest niezależność od warunków atmosferycznych. Do minusów należy zaliczyć fakt, że zasilana jest energią elektryczną. Najczęściej stosowana jest w nowoczesnych budynkach wielorodzinnych lub usługowych.

Rekuperacja

Na pewno należy do najbardziej ekologicznych rozwiązań w zakresie zapewnienia pomieszczeniom odpowiednio świeżego powietrza. Dodatkowo pozwala także na zmniejszenie kosztów ogrzewania budynku. Ta technologia pozwala na odzyskiwanie energii cieplnej z odprowadzanego powietrza. Zużyte i zanieczyszczone powietrze z pomieszczeń trafia do centrali, stąd przez filtry kierowane jest  dalej do rekuperatora. Do niego trafia też zimne powietrze z zewnątrz. W rekuperatorze następuje jego ogrzanie przez ciepłe powietrze odprowadzane z pomieszczeń. Dzięki takiej technologii zużycie energii do ogrzewania jest znacznie mniejsze.

Rekuperacja ma zastosowanie przede wszystkim w domach pasywnych i domach samowystarczalnych, w których zużycie energii jest minimalne. Zaletą rekuperacji jest nie tylko wymiana zużytego powietrza, ale także pozbawianie go wilgoci, dwutlenku węgla, zanieczyszczeń chemicznych, kurzu i intensywnych zapachów.

Nawiewniki okienne

Nie wszystkie systemy wentylacji zapewniają odpowiednią wymianę powietrza. 40-30 lat temu okna PCV były doskonałą alternatywą dla okien drewnianych. Zapewniały przede wszystkim znacznie mniejsze straty ciepła, co bezpośrednio przekładało się na niższe rachunki za ogrzewanie. Wraz doskonaleniem szczelności okien okazało się, że nie zapewniona prawidłowa wentylacja okienna. Zaczęto stosować więc nawiewniki dostarczające odpowiednią ilość powietrza z zewnątrz.

Nawiewniki są urządzeniami bardzo prostymi montowanymi w górnej framudze okna lub między nią i ościeżnicą. Stosowane są przede wszystkim w budynkach z wentylacją grawitacyjną. Ze względu na sposób działania nawiewniki możemy podzielić na:

  • stałe – nie ma możliwości regulacji przepływu powietrza,
  • ręczne – dopływ świeżego powietrza można ustawiać ręcznie za pomocą suwaka,
  • automatyczne – strumień dostarczanego powietrza uzależniony jest od różnicy ciśnienia i wilgotności między powietrzem zewnętrznym i wewnętrznym.

okno w kuchni

Nawiewniki ciśnieniowe i higrosterowane

Jednym ze skutecznych form wentylacji w mieszkaniu są nawiewniki ciśnieniowe i higrosterowane. Ich działanie nieco się od siebie różni, oba rodzaje odpowiadają jednak za odpowiedni przepływ powietrza i gwarantują dobrą wentylację. Sterowanie nawiewnika ciśnieniowego opiera się na różnicy ciśnień na zewnątrz i wewnątrz budynku – im większa różnica tym większy przepływ powietrza. Higrosterowane są sterowane automatycznie wilgotnością powietrza. Prawidłowe działanie wentylacji, możliwe jest dzięki precyzyjnie działającemu urządzeniu, które mierzy względną wilgotność w pomieszczeniu i steruje przepływem powietrza.

Wentylacja w oknach z filtrami antysmogowymi skutecznie chroni pomieszczenia przed zanieczyszczeniami pyłami zawieszonymi PM 2,5 i PM 10. Jest to szczególnie ważne w miejscowościach narażonych na smog.  

Jaki system wentylacji wybrać?

Wybór sposobu wentylowania pomieszczeń w dużej mierze zależy od rodzaju budynku. W tych budowanych według starych technologii w zupełności wystarczy grawitacyjna metoda wymiany powietrza. Zamontowanie grawitacji jest opcją najtańszą. Wadą tego rozwiązania jest uzależnienie od warunków pogodowych, dlatego nie sprawdza się w nowych budynkach.

W tych ostatnich musi być zastosowany system mechaniczny, który wymusi wymianę powietrza. Przy wentylacji wyciągowej nie ma konieczności budowania kominów, jej koszt jest niewiele wyższy od kosztów wentylacji grawitacyjnej.

Rekuperacja jest zdecydowanie najnowocześniejszym rozwiązaniem, spełnia nie tylko funkcje wentylacji, ale także klimatyzacji. Pozwala to na utrzymanie w pomieszczeniach stałej temperatury i wilgotności powietrza. Niestety ze wszystkich rozwiązań jest najdroższa.

Jak dbać o wentylację

Stały dopływ świeżego powietrza to nie tylko komfort mieszkania, ale przede wszystkim bezpieczeństwo, dlatego trzeba dbać o jej sprawność. W przypadku grawitacyjnej nie można zasłaniać kratek, a od czasu do czasu trzeba je wyczyścić. Nie wolno montować w nich żadnych wiatraków, które mogą zakłócić naturalny ciąg powietrza. Nie należy też zapominać, że wentylacja do okien zapewnia stały dopływ świeżego powietrza.

W systemach mechanicznych muszą być przeprowadzane przeglądy, wymieniane filtry. Zanieczyszczone filtry to nie tylko gorsza jakość powietrza w pomieszczeniach, ale także większy hałas, który przeszkadza w koncentracji.

Wybierając system wentylacji trzeba pamiętać, że to inwestycja na kilkanaście lub kilkadziesiąt lat, więc powinna spełniać nie tylko normy, ale także nasze oczekiwania. Ewentualna modernizacja pociągnie za sobą dodatkowe koszty.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here